In het afgelopen jaar hebben we in onze kerk in Nederland de nadruk gelegd op rentmeesterschap. We hebben vooral de zegen benadrukt die gepaard gaat met het afdragen van tienden. In dit artikel willen we de term ‘rentmeesterschap’ wat breder uitrollen. Rentmeesterschap heeft immers niet alleen met het geven van tienden te maken, maar met het volledige pallet van christen-zijn.
Erika Puni, van 2005 tot 2015 leider van het departement Rentmeesterschap van de wereldkerk, zegt het volgende: ‘Rentmeesterschap is een holistisch gegeven, te beginnen bij het verslag van de schepping in het boek Genesis, waar God zich aandient als de Schepper en de eerste mensen uitnodigt om zijn management te continueren. Op die basis ga ik ervan uit dat wij rentmeesters zijn van het totale leven in plaats van rentmeesters die zich beperken tot alleen financiële zaken.’
Of zoals Danijela Schubert, leider van het departement Rentmeesterschap van de kerk in Australië en omstreken, het zegt: ‘Rentmeester-zijn betekent dat ik al mijn beslissingen en daden zie in het licht van hoe God deze zou zien. Alles wat ik doe of zeg, reflecteert wie ik ben in mijn relatie tot Jezus. Hoe ik mijn afval weggooi, wat ik koop, hoe ik verkoop of geef, hoe ik voor mijn lichaam zorg, hoe ik mijn tijd gebruik, wat ik aan anderen en mijzelf vertel. Rentmeester-zijn betekent een verantwoordelijk persoon zijn, oog hebben voor het welzijn van allen – jezelf, anderen en de natuur.’
Duurzame relaties
Rentmeesterschap heeft ook te maken met duurzaamheid. In de kerk werken we graag aan duurzame relaties. Relaties zijn ongelooflijk belangrijk. Mensen zijn relationele wezens en hoewel sommigen onder ons soms beter gedijen wanneer zij op zichzelf zijn, hebben de meesten van ons het nodig om andere mensen om zich heen te hebben. Zo ontstaan werkrelaties, vriendschapsrelaties, liefdesrelaties … In alle gevallen is het belangrijk dat relaties onderhouden worden, want als we de aandacht laten versloffen, zal op den duur de relatie verdwijnen. De kerk investeert in partnerrelaties omdat het als belangrijk gezien wordt dat mensen elkaar blijven steunen. Wanneer in een relatie kinderen verwelkomd mogen worden, wordt het des te belangrijker om de aandacht fris en betrokken te houden. Alleen op die manier kan een relatie gedijen.
Ecologie
Een ander aspect van duurzaamheid is de ecologie, aandacht voor de aarde waarop en waarover wij als rentmeesters zijn aangesteld. Hoe gaan we om met ons afval, ons energieverbruik, de machines die we aanschaffen? In welk soort auto rijden we? Het is zeer interessant, maar ook verontrustend, dat juist veel christenen in het verleden grotendeels voorbij gegaan zijn aan de effecten die onze leefstijl op het milieu heeft.
‘Zorg goed voor de aarde’
Steeds werd er geredeneerd dat de aarde slechts een tijdelijke verblijfplaats is totdat God alles nieuw maakt. Maar op die manier wordt voorbijgegaan aan de opdracht die God aan onze eerste voorouders gaf, namelijk: ‘Zorg goed voor de aarde.’ Het is onze christelijke plicht om, waar wij kunnen, rekening te houden met het milieu en ons leven zo in te richten dat het het minst belastend is voor de omgeving waarin we leven.
In gesprek
Het voeren van een goede en regelmatige dialoog is een duurzaamheidsaspect dat zeer belangrijk is in het kweken en onderhouden van onderling begrip. Die dialoog kan gevoerd worden in de werksfeer, maar ook privé. Zo is het ook belangrijk dat gelovigen onderling en van verschillende religies met elkaar in gesprek blijven. Op die manier ontdekken we kanten van elkaar die we eerder niet gezien of vermoed hadden. De dialoog is daarmee een wapen tegen radicalisering en extremisme.
Zorg voor elkaar
De wereld kent vele zorgen op allerlei gebied. Een zorg die tegenwoordig schrijnend dichtbij komt, is de mens op de vlucht voor andere mensen. Hele gezinnen wagen hun leven om aan levensgevaarlijke omstandigheden te ontsnappen. Hoe tegenstrijdig willen we het hebben? Dit zou niet moeten voorkomen in een wereld waar ieder mens belangrijk is, maar toch gebeurt het. Duurzaamheid betekent zorg hebben voor elkaar in het besef dat ieder leven waardevol is.
Profetisch woord
Relaties, het milieu, de dialoog, zorg voor de medemens, het interreligieuze gesprek en het streven naar vrijheid van godsdienst blijven belangrijke waarden in het kader van rentmeesterschap en wij mogen daar als christenen ons aandeel in leveren.
Een aspect van rentmeesterschap dat wij niet over het hoofd mogen zien, is het profetisch woord: ‘Ons vertrouwen in de woorden van de profeten is daardoor alleen maar toegenomen. U doet er goed aan uw aandacht altijd daarop gericht te houden, als op een lamp die in een donkere ruimte schijnt, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart’ (2 Petrus 1:19).
Hoe gaan we om met het profetisch woord? Laten we het als een lamp in een donkere ruimte schijnen? Petrus heeft het hier over de profetische aankondigingen dat de Messias zou komen en dat deze voorspellingen zijn uitgekomen in de komst van Jezus. De vraag die wij ons dienen te stellen is: Is er een soort verlegenheid ontstaan als het gaat om het profetisch woord?
Rijke traditie
Er is aan ons, zevendedagsadventisten, een rijke traditie toevertrouwd. Hoe zijn wij rentmeesters van die schat die wij mogen beheren? We hoeven natuurlijk de woorden van onze voorouders uit de negentiende eeuw niet letterlijk te herhalen, maar we mogen ons wel afvragen hoe wij de ontdekkingen van de adventpioniers kunnen vertalen naar de tijd waarin wij nu leven.
De grote profetische lijnen in de boeken van Daniël en Openbaring laten op een indrukwekkende en unieke wijze zien hoe de wereldgeschiedenis zijn climax vindt in de terugkeer van Christus. Ondanks aanvallen van het kwade en plagen die over de wereld worden uitgestort, is het een positieve boodschap. God maakt een nieuwe start. De toekomst met God zal goed zijn en al het verkeerde en ellendige dat we nu ervaren of op de nieuwszenders zien, zal dan achter ons liggen. In Gods wereld is geen ruimte voor onheil. Het kwade is overwonnen en het goede blijft over.
Vrijheid om te kiezen
Bovendien wordt kenbaar gemaakt dat ‘aanbidding’ uitermate centraal staat; aanbidding van het Lam (Jezus) of het beest. Aanbidding van het Lam is gebaseerd op vrijwilligheid en liefde, terwijl aanbidding van het beest samenvalt met dwang en macht.
Dit kwartaal bespreken we in de sabbatschool de bijbelse voorbeelden van het concept van de ‘grote strijd tussen Christus en Satan’. Daarbij is de rode draad: vrijheid om te kiezen. God geeft ieder mens de ruimte om te kiezen wie hij of zij wil aanbidden. God wil niet dat mensen op basis van dwang voor hem kiezen.
Het betekent dat we het licht helder laten schijnen
Als rentmeesters van het profetisch woord is het van belang om de vrijheid van godsdienst te blijven promoten. Dat is een groot goed. Onlangs bezochten wij een interreligieuze bijeenkomst in Utrecht. Na een christelijke dienst in de Domkerk, liepen vertegenwoordigers van de diverse religies als pelgrims door de binnenstad om uit te komen bij Tivoli/Vredenburg waar, in aanwezigheid van prinses Beatrix, het programma gezamenlijk werd vervolgd. Mensen met verschillende achtergronden brachten ‘in vrijheid verbonden’ hun visie op respect, aanbidding, omgaan met elkaar en onze wereld.
Hoewel niet elk onderdeel passend zou zijn binnen onze eigen traditie, was het wel uitermate boeiend en waardevol om te zien hoeveel respect er onderling werd betoond en hoe belangrijk het is om met elkaar in gesprek te blijven. Alleen op die manier kan de ander ervaren waarom er bepaalde keuzes gemaakt worden in het leven. Want laten we eerlijk zijn: wanneer wij onszelf slechts afzonderen van anderen omdat hun gedachtegoed anders is dan het onze, hoe willen we dan ooit in staat zijn om onze visie op het Woord van God over te brengen? Respect willen ontvangen, betekent ook respect tonen.
Blijven communiceren
Als rentmeesters van het profetisch woord willen we – net als Johannes de Doper – aankondigers zijn van het komende koninkrijk. We willen niet dat mensen verrast worden door de komst van Christus. Als rentmeesters van het profetisch woord willen we anderen bekendmaken met de manier waarop Jezus laat zien wie God is.
Voor zevendedagsadventisten is bijvoorbeeld de sabbat van wezenlijk belang. Wij hebben een bepaalde visie op de sabbat die door het overgrote deel van de christelijke en andersreligieuze wereld niet wordt gedeeld. Het is belangrijk om te blijven communiceren waarom wij vinden dat de sabbat ook vandaag nog relevant is. Dat kan alleen bij een voortgaande dialoog.
Helder licht
Als rentmeesters van het profetisch woord, een taak die wij van God ontvangen hebben, willen we onszelf en anderen alert maken op de trucs van Satan om mensen van God weg te halen. Betekent dit dat we ons afscheiden van de wereld? Dat we ons terugtrekken in onszelf?
Nee, het betekent dat we het licht helder laten schijnen. Dat we omgaan met veel verschillende mensen, zoals Jezus dat deed. We willen het profetisch licht delen met anderen.
Dit betekent dat we ons des te meer inzetten voor contact ook met andere christenen, bijvoorbeeld via de Raad van Kerken waar wij associé-lid van zijn. Waarom doen we dat? Omdat we samen christen zijn, broeders en zusters in Christus. Omdat we het profetisch geluid willen laten horen waarvan wij denken dat dit belangrijk is in de aanloop naar de terugkeer van Jezus. Omdat we godsdienstvrijheid willen ondersteunen. Omdat we geloven dat Gods Woord gehoord moet worden door alle mensen en niet alleen door degenen die het met ons eens zijn.
Rentmeesterschap centraal
‘Wij zijn allen geschapen naar het beeld van God en in hem vinden we onze identiteit. Als Gods speciale afgevaardigden op deze aarde, is ons de verantwoordelijkheid van ‘beheren’ (Genesis 1:26) toevertrouwd op een manier die God als eigenaar van alles zal behagen. Satan heeft zich erop gericht om datgene wat God gemaakt heeft te vernietigen. Echter, als rentmeesters hun taak ten opzichte van de Schepper accepteren en in zijn zending participeren, worden zij opnieuw geschapen in zijn gelijkenis’ (Paulo Benini ‒ Bern, Zwitserland).
Ook in 2016 willen wij op een holistische manier ons steentje bijdragen. Rentmeesterschap omvat heel veel zaken en zou centraal moeten staan in ons leven. Van onze financiën tot onze tijd, van gezond leven tot aandacht voor de aarde, van hulp bieden aan de mensen om ons heen tot op pad gaan als zendingswerker, het past allemaal binnen het thema rentmeesterschap. De Heer vraagt ons om met hem samen te werken in de aanloop naar zijn komst. Dat willen we ook dit jaar opnieuw uitdragen en in praktijk brengen.
Dit artikel van het bestuur, geschreven door ds. Wim Altink en ds. Bert Nab, respectievelijk voorzitter en secretaris van de Nederlandse Adventkerk, verscheen in Advent 1: vluchtelingen. Lees het hele blad hier.
