Biba kuriosidat

Ser kaweta ta un karakterístika ku no ta masha apresiá generalmente. E no ta pas den e birtutnan aseptabel pa un kristian. Esei ta lamentabel, pasobra ta nèt kuriosidat ta hiba nos mas aleu den nos bida i den nos kreensia. Biba kuriosidat i bendishoná ta esnan ku ta kaweta!

Teksto di dr. Tom de Bruin sr.

Kuriosidat ta pa mi un tema difísil. Tempu mi tabata mucha, semper nan tabata yama mi ‘Tom dikon’. Mas despues na mi trabou esei a bira ‘Mr. Why’. Algun hende tabata tuma mi na malu tin biaha pasobra semper mi kier sa kada detaye di mas chikitu. ‘Abo semper ku bo preguntanan!’, nan tabata respondé mi. Kontrali na e spiritu aktual ku ta reina, kaminda hende ke hasi loke nan ke i no ta apresiá semper ora bo bin diskutí algu, ami ta kere ku ta bon pa nos ta hende kurioso i hasi pregunta.

Mi eksperensia personal ta ku ora bo hasi pregunta i skucha na e kontestanan, esaki ta libra bo di hopi dolor di kabes i tambe pa bo no hasi ekibokashonnan innesesario. Si bo skrudiñá djaserka tur loke bini riba bo kaminda, bo lo no ta popular serka hende ku tin di bisa, pero lo bo drumi mas mihó. Hasiendo pregunta a yuda ami, en todo kaso pa bira un atventista, pasobra iglesia Atventista tabatin kontesta riba mi preguntanan!

Lesa loke ta bale la pena

Mi hòbi ta pa lesa i ami ta lesa tur loke ta interesante i ta parse bale la pena. Wenter pasá mi a lesa un seri di bukinan di Dr. Jon Goldengay, profesor di teologia di Tèstamènt Bieu na e famoso Seminario Teológiko Fuller na Merka i mundialmente e ta un hende respetá pa su konosementu di Tèstamènt Bieu. Goldengay ta pretendé ku algun kosnan, manera e buki Job, ta asina kompliká ku por duna lès di nan solamente ku yudansa di preguntanan. E afirmashon aki ta pone mi sinti un tiki mas mihó pa mi mes kuriosidat. Lo mi a apresiá di sabi for di sinkuenta aña pasá ku ta bon pa hasi pregunta. Fuera di esei den e wenter aki a bini tres kos di lesa tras di otro, ku na promé aparensia no tabatin nada komun ku otro, pero ora mi a lesa nan mi a ripará ku nan tabata ligá ku otro. Esun promé tabata e buki Nieuwsgierigheid di Roeland van der Vorst. E ta kuminsá su buki ku un poema di Leo Vroman:

‘E kosnan ku mi ta bisa algu di dje
ta tambaliá i yanga bai.
Esnan ku mi kasi ta hasi algu kuné
ta gatia kuriosamente bin serka mi.
Para promé ku mi pone mi pèn un banda.’

(Leo Vroman, for di: Manke Vliegen. Amsterdam, Em. Querido, 1963)

E balor di kuriosidat

nieuwsgierig-kind-stockE buki di Van der Vorst ta un investigashon, òf mas bien un demostrashon di e karakter, e prinsipionan i balornan di kuriosidat. E ta deskribí kiko kuriosidat ta enserá, kon e ta influensiá nos sosiedat, kon e ta surgi, kon bo ta kre’é, kon bo ta desaroy’é i kon bo ta mantené bibu. Roeland van der Vorst ta afirmá ku sin kuriosidat nos sosiedat lo konsistí di klenku i plachi number di outu.

Den e artíkulo mi ta parafrasiá Van der Vorst su buki den mi mes palabranan, i mi ta ahustá su deskubrimentunan ku mi mes opservashonnan. Kuriosidat, e ta bisa, ta bini for di e afan pa lucha pa algu ku bo no tin ainda. Kuriosidat ke bai padilanti, e ke sa i komprondé mas di loke e sabi i ta komprondé awor aki. Hende kurioso a wòrdu opstakulisá hopi biaha den transkurso di siglonan. I asta awor aki hende kurioso di oksidente ta spièrta resistensia. Asta na Hulanda hende kurioso por spera resistensia.

Kuriosidat ta nesesario

Tur hende ta kurioso, pasobra kuriosidat ta nesesario pa bo supsistensia. Sin kuriosidat no tin desaroyo, ni kresementu. Sin kuriosidat no tin balornan real den nos bida i den nos sosiedat. E ora ei nos ta pèrdí i destiná na ruina.

Kuriosidat ta skohe nos partnernan di bida. Kuriosidat ta disidí ki fishi nos ta skohe i unda nos ta bai traha. Kuriosidat ta determiná kon nos ta bai usa nos sèn i na unda nos ta bai pa fakansi. E ta disidí pakiko, pa kiko i pa ken nos ta vota. Kua outu nos ta kore aden. Na unda nos ta biba. Kisas kuriosidat lo disidí tambe na unda i ken nos ta adorá. Kuriosidat ta e eskeleto di nos bida i e marko di nos sosiedat.

Den organisashonnan

E di dos ‘dokumento’ ku mi a lesa den e wenter aki, tabata un investigashon universitario ku mi a partisipá na dje. Meta di e investigashon tabata pa determiná kon importante e ròl di kuriosidat ta den maneho di organisashonnan i empresanan. E estudio a konkludi sin duda, ku si no tin kuriosidat, hopi biaha esaki ta rason pakiko un instansia ta malográ. For di e investigashon a sali afó ku e instansianan ku nan a investigá ku no tabatin forma liber di interkambiá informashon, i kaminda no tabata enkurashá e hendenan pa hasi pregunta, tabata keda atras kompará ku e konkurensia i nan tin problema pa sobrebibí.

Den algun di e organisashonnan investigá a deskurashá e hendenan di hasi preguntanan difísil; esnan den staf no tabata dispuesto pa deliberá riba maneho di e organisashon ku e trahadónan, ni ku esnan ku ta kritiká nan, ni ku esnan interesá. Ta un gran kibukashon, ku mayoria biaha tabata hiba na mal resultado.

Den misa

Si deskurashá kuriosidat den merkado liber, e ora ei e no ta duna resultadonan negativo pa e komunidat. E konkurensia mes ta solushoná esaki. Si esun empresa ku ta ofresé energia no ta habrí i transparente i no ta duna kontestanan satisfaktorio pa bo preguntanan, e ora ei bo ta bira bai na e otro. Pero si un kultura asina di ‘no tin mag di hasi pregunta’ reina serka organisashon-nan gubernamental, den kuido di salubridat i serka instansianan edukativo, e ora ei nos tin un problema. Pasobra e eksistensia di e servisionan importante i esensial aki ta wòrdu afektá dor di dje i al final ta e públiko ta víktima.

Bo por imaginá bo mes ku otro instansianan tambe, kaminda konkurensia di e merkado liber no ta hunga niun ròl, por sufri pa falta di kuriosidat, pa motibu ku no ta hasi pregunta. Tambe iglesianan i organisashonnan deportivo, por ehèmpel, no ta forma parti di e ekonomia di merkado liber. Pensa riba FIFA, e organisashon internashonal di futbòl, kaminda asuntunan lo no a sali dje tantu fo’i man si tabata apresiá i pèrmití kuriosidat. I pensa riba e fayonan/ mal kondukta den iglesia Katóliko-Romano.

Keda investigá

Sin kuriosidat nos komunidat lo konsistí solamente di klenku i plachi di number.

E terser parti ku mi kier kompartí ku boso ta bini for di Ellen White su buki Council to Writers [Konseho na Eskritornan]. Na página 33 te ku 38, i mi ta resumí esaki den mi mes palabranan, e ta spièrta nos pa no keda konforme ku e bèrdat konosí pa nos. E ta enkurashá nos pa sigui buska mas konosementu profundo di e bèrdat. Mas aleu e ta bisa ku nos no mester midi tur loke nos lesa i skucha òf mira ku e bèrdat konosí pa nos, pero, atrobe meskos: ku nos mester sigui buska mas bèrdat, sin pèrdè e bèrdat ku ya ta konosí i revelá na nos. E ta yama miembro-nan di iglesia ku no ta habrí pa esaki hende konservativo. Ami ta yama nan floho spiritual.

Konklushon

Kua ta nifikashon di tur loke a wòrdu skirbí aki tokante kuriosidat, i ku mi a kompartí ku boso den e artíkulo aki? Roeland van der Vorst ta bisa: Sin kuriosidat no tin nada, tur kos ta para ketu. Investigashon universitario ta bisa ku organisashonnan ku no ofresé espasio na kuriosi-dat, no tin rason pa ta eksistí. Ellen White ta bisa ku nos no mester keda pegá den e puntonan di fe ku ta konosí pa nos, pero ku nos mester investigá nan i studia nan profundamente. Mi konklushon ta: Biba kuriosidat i bendishoná ta esnan ku ta kaweta.

Sermon riba e seru

Den Revelashon 3:20 Hesus ta para dilanti porta i ta bati. E ta bisa: ‘Si un hende tende Mi bos i habri e porta, lo mi bin paden i sena kuné i e ku Mi.’ Hesus ta bisa: ‘si un hende tende Mi bos’. E no ta bisa: ‘esun ku tende Mi bati’. Ta importante anto pa nos siña rekonosé Hesus Su stèm. Pa por hasi esei, nos mester lucha pa ta kurioso. Lo ta duele si nos no a rekonosé Su stèm na e promé binida i keda sigui drumi bai te esun di dos. Asina: mester ta kurioso pa Hesus.

Mi’n ta kere ku hopi di nos nunka a tende Hesus papia, asina e pregunta: ta kon nos ta rekonosé Su stèm? Mi ta referí gustosamente na e ekspreshonnan di Laurence Turner, e profesor di Tèstamènt Bieu na Newbold College, ku ya pa awor a baha ku pènshun. E ta spièrta nos ku na e regreso tur kos lo ta diferente for di loke nos sabi, pensa, òf pronostiká. E regreso no ta trata di kon, kiko i ki ora, pero tokante ken: Hesus. Ta trata di loke El a bisa i hasi, loke El a siña nos i duna nos, komo guia. E Sermon riba e Seru ta un diario pa e tempu aki. Si nos kon-sentrá nos mes riba esei i ta kurioso pa loke Hesus tabata kiermen realmente einan, e ora ei nos tin e kontesta i nos ta rekonosé Su stèm. Bira kurioso pa e bos di Hesus i no laga detayenan desviá bo.

Dr. Tom de Bruin sr. ta CEO di Bureau Pretorius, ofisina di konsulta pa empresanan i personanan ku problema di maneho. E ta tata i welo i aktivo den iglesia Adventista. 

Adventist.org is the official website of the Seventh-day Adventist church

Seventh-day Adventists are devoted to helping people understand the Bible to find freedom, healing, and hope in Jesus.