Gosa Responsabel

Tin biaha bo ta topa hende ku ta pensa ku den tur kos kristiannan mester ta sensio, espesialmente den nan kustumbernan di kome. Pero di bèrdat ta asina? Kiko nos ta lesa di dje den Beibel? Ds. Reinder Bruinsma, ku ta konosí komo un hende ku gusta kuminda sabroso, ta investigá esaki.

Teksto ds. Reinder Bruinsma

Mester tabata den añanan 1988 ora ku mi a bishitá un konferensia di lidernan di misa Afrikano na e kapital Kongoles Kinshasa. Den e tempu ei mi tabata traha na Afrika i mi tabatin un ròl den trabou di publikashon atventista den e kontinente Afrikano. Lider di e departamentu di publikashon di iglesia mundial a presentá mi na esnan presente i a konta algu di mi bèkgrount. Den esaki el a remarká ku si den un stat tabatin dies bon rèstorant, ami lo a deskubrí a lo ménos shete di nan promé ku e siman kaba. Mi no sabi na kiko mi tin di gradisí e reputashon ei. Pero di un forma òf otro esei a keda pega na mi. Esei aparantemente tabata e rason pakiko e redakshon di Advent a pidi mi pa skirbi e artíkulo aki. ‘Abo gusta tòg e bida (Bourgondish) animá’, a bisa mi. ‘Abo ta anto e persona indiká pa e tema aki.’

Mi ta teme ku e etikèt ‘bourgondisch’ ta un poko eksagerá, pero e echo ta ku mi gusta, espesialmente huntu ku otronan, bai kai sinta trankil kome na un lugá agradabel. I e echo ta es-pesialmente tambe ku mi ta konvensí ku biba salú i kome salú, no ta kontradesí otro—i ku nos mester disfrutá di nos kumindanan.

Kome ta importante

Desafortunadamente nos ta biba den un tipo di sosiedat kaminda hopi hende apénas ta tuma tempu pa sinta kome trankil. Den hopi famia tin kantidat di rason, tin biaha komprendibel, kaminda sinta kome huntu na mesa ta mas bien un eksepshon ku un regla.

Kome i bebe saludabel no ta para kontra bida—i tampoko di disfrutá di bo kumindanan.

Tòg nos ta realisá generalmente ku ta importante pa kome bon i saludabel. Nos sabi tambe ku trastornonan serio den patronchi di komementu por ruina bida di hende. I nos no por pasa por alto ku den vários parti di mundu no tin sufisiente kuminda pa e habitantenan. Den nos mes pais tin vários banko di kuminda ku ta papia un lenguahe kla. Korantnan i televishon ta tene nos na altura ku den hopi pais tin desnutrishon i hamber ku kada aña ta eksigí miles di víktimanan. Pero esei no ta kita ku komementu den hopi kultura di ántes i awor aki, ta para haltu riba lista di importansia di aktividatnan pa sosiedat. Kome huntu ta un parti fiho di tur suseso importante; di kasamentunan te ku entieronan i di bishitanan di estado te ku fiesta di bario. Si nos tin algu speshal di selebrá den sírkulo familiar, semper e pregunta ta bini lihé dilanti: ‘Nos ta bai kome un kaminda?’ I un sita importante di negoshi normalmente ta wòrdu reglá ku un komementu huntu. Ademas, pa hopi hende hòmber awendia, kushiná dushi a bira un pasatempu favorito.

Bon kumindanan

No ta difísil haña den Beibel ehèmpelnan di bon kuminda. Ora Abraham a haña bishita di tres hòmber deskonosí, Sara mesora a kuminsá traha pan i a pone dilanti di su bishitanan un bishé bon i moli (Genesis 18:1-8). Ora ku e sirbidó di Abraham a wòrdu mandá pa buska un kasá pa Isak, el a yega serka Nahor. Su yu muhé Rebeka tabata parse kla pa bai kuné. Parti di e proseso pa mustra nan hospitalidat tabata pa duna e sirbidó di Abraham un kuminda tur afó (Genesis 24:32-54). Jakob a risibí bendishon speshal di su tata Isak den un forma hopi kuestionabel, pero no promé ku el a prepará un kuminda hopi sabroso p’e (Genesis 27).
Esun ku sigui bira blachi mas aleu den Tèstamènt Bieu, ta topa kada bes di nobo kumindanan speshal ku ta wòrdu prepará. E eksodo for di Egipto ta wòrdu kompañá ku un komementu huntu kua lo bai bira base di e fiesta di pasku di e Hudiunan (Eksodo 12).

Dushi i hopi

‘Dushi’ i ‘hopi’ ta palabranan ku mesora ta bin den nos mente ora nos lesa di e relatonan bíbliko ku ta papia di tur sorto di festividat. Ta menshoná i resumí tur e diferente partinan di e kuminda ku ta wòrdu prepará pa palasio di rei Salomon den 1 Reinan 4:22, 23. Banda di gran kantidat di hariña fini i gròf tabatin mester tambe kada dia banda di trinta baka i shen karné i kabritu, ‘i tambe biná, gasèl, biná di dam i para gòrdá’. Dios Su bondat pa hende ta wòrdu ekspresá den Salmo 23:5 den palabranan kulinario: ‘Bo ta prepará un mesa mi dilanti den presensia di mi enemigunan… mi kopa ta yen te basha ofer.’

Tèstamènt Nobo tambe ta sigui den mes un forma. Ora ku den komparashon di e yu pèrdí e yu mas chiki a bin kas bèk tur derotá, mesora ta laga mata e bishé gòrdá (Lukas 15:23). Hesus a kuminsá ku Su trabou públiko na un fiesta di kasamentu na Kana (Juan 2:1-11). Bes tras bes nos ta hañ’E komo invitado na un ke otro komementu. Asta a usa esaki pa akus’E ku E ta un hòmber golos i buraché (Lukas 7:34).
Kome ku hendenan kreyente

Ta bisa hopi ku e regreso di Hesus i bonbini na e mundu nobo ta keda selebrá ku un komementu kaminda tur kreyente por partisipá na dje (Revelashon 19:6-10). I asta awor aki tin e promesa di Hesus ku E ke ‘kome huntu’ ku tur hende ku habri porta di nan bida p’E (Revelashon 3:20).

Estilo di bida Atventista

No por yama e estilo di bida di e Atventista promedio ‘burgondisch’. For di dianan di e pioneronan di e movementu Atventista—entre nan Ellen G. White—pa pone biba salú komo birtut kristian riba agènda di iglesia, tabata papia hopi biaha di puntonan di bista hopi negativo pa nos alimentashon. Atventistanan di Shete Dia a bira mihó konosí pa tur loke nan ta nenga di kome i bebe (karni di porko, koncha, kabaron, alkohòl) i dor di rechasá dibershonnan popular (tabako) ku dor di un tema atraktivo ku ta papia di bida saludabel. No a propagandá vegetarianismo solamente komo un opshon saludabel, pero hopi a mira esaki tambe komo un medio pa bira un hende mas ‘santu’. No ta poko biaha Atventistanan ta haña nan mes preso den un sistema legal di tur sorto di reglanan. Einan ta parse kasi hopi biaha ku ta pekaminoso pa ‘disfrutá’ di loke bo ta kome.

Niun punto di bonus

Lo ta duele si Atventistanan hisa nan tradishon saludabel benta un banda, sigur den un tempu kaminda tin hopi atenshon tur kaminda pa bon alimentashon i salubridat. Pero tin tur rason pa oponé un forma di pensa legal i tin biaha obligatorio. Nos tin mag di biba tòg segun e libertat ku nos a risibí den Kristu Hesus. Einan di mes ta keda pa sigui e reglanan di bida bíbliko. Ta keda tambe e responsabilidat pa ta mayordomo di bo kurpa, i di mundu, ku ta e base. Pero e rason no mester ta ku nos ta kere ku dor di hasi esei nos lo haña puntonan èkstra di bonus.

Ahustá argumentunan

Ta straño kon hendenan ku pa prinsipio no kier kome karni di porko, masha poko ta lesa etikètnan riba produktonan ku ta bende den supermarket, i sin pensa dos biaha ta kohe un galiña ‘plòfkip’ pone den garoshi pa bai kune, i hopi biaha ta stiwa nan mes ku kumindanan rápido (junkfood) ku no ta saludabel. I ta leu for di prinsipio pa angustiosamente evitá di kome sierto karni i no kuida pa nos tin sufisiente ehersisio di kurpa i pa tin un bon balansa entre traha i tempu liber.

No ta pornada Kreador a traha nos ku klirnan pa smak loke nos ta kome.

Tin hopi rason pa biba un bida vegetariano, pero mester drecha e argumentunan si ku ta duna na su defensa. Ser vegetariano no ta solamente algu ku bo ta skohe pa interes propio, pero espesialmente pasobra e ta bon pa mundu. Tin bon rasonnan pa keda rechasá e uso di alkohòl. Pero mester por defendé e argumentunan, i usa e motibu ku Hesus a kambia awa den djus di drùif sin alkohòl ta traha solamente kontra.

Kome huntu

Kome huntu ta bon pa solidaridat den un famia, pero tambe pa bida den un komunidat lokal. Posibelmente hopi di nos a kansa ku e pòtlòk tradishonal i a yega tempu pa eksperensiá ku formanan nobo, pero kisas awor ta muchu mas importante pa kome huntu ku ántes. Práktika a mustra nos ku kome huntu por hunga un ròl importante den e programa pa yuda kresementu di iglesianan!

Disfrutá den forma responsabel

Un kristian mester atendé sabí ku su kurpa. Dios ke pa kos bai bon ku nos, den kurpa i spiritu (3 Juan 2). Despues di tur kos, nos ta tèmpel di Spiritu Santu ku ta biba den nos (1 Korintionan 5:19). Esaki ta duna nos un responsabilidat indiskutibel. Pero esei no ta hasi nos kumindanan dor di esei laf, i ta deskartá dor di esei tur oportunidat pa kome huntu. Al kontrario.

E kristian por (mester) gosa totalmente di tur kos bon ku Dios a duna. E mensahe ku ta bin dilanti for di hopi página di Beibel ta ku kome bon kuminda dushi ta un parti konkreto di esaki. Lo dura un poko kisas ku e promedio atventista ta bira un berdadero Bourgondiër—i ami no ta sigur ku mi mes meresé e nòmber ei. Pero, huntu ku otronan, gosa ku gratitut di e bon di tera no ta un piká. No ta pornada Kreador a traha nos ku klirnan pa smak loke nos ta kome, i Su Yu a duna nos tambe den e aspekto aki un bon ehèmpel.

Reinder Bruinsma ta un pastor emiritus di Iglesia Atventista i miembro di hunta di publikashon di revista Advent.

Adventist.org is the official website of the Seventh-day Adventist church

Seventh-day Adventists are devoted to helping people understand the Bible to find freedom, healing, and hope in Jesus.