ATVENTISMO I REFORMA

Reforma tabata un echo memorabel de historia kristian. Atventistanan tambe ta aseptá Martin Lutero komo un di e gran reformadornan. Pero e iluminashon ku el a trese, nos a aseptá parti di dje. Despues di 500 aña nos no ta kla ainda ku e Reforma.

Teksto di ds. Henk van der Kamp

Na diferente momentu, wak por ehèmpel Mateo 19:16 i Lukas 10:25, hende tabata puntra Hesus: ‘Kiko mi tin ku hasi pa mi éredá bida eterno? E aksento parse ta kai riba e palabranan ‘mi’ i ‘hasi’. Martin Lutero mes a usa e palabranan aki pa su mes: ‘Ki bon obranan mi tin ku hasi pa mi ta aseptabel den Dios Su bista?’ Of ku mas seguridat: ‘Ku ki obranan meritorio mi por obligá un Dios rabioso pa aseptá mi komo Su yu? Kon ku Lutero wak na su bon obranan, e no por a deskubrí nada ku tabata sufisientemente bon. E tabata mira den su mes un kibradó di lei i pekador. E tabata desesperá di e kos ei.

Grasia

Na sierto momentu Lutero a yega na e konklushon ku ningun bon obra di hende por fòrsa Dios Su fabor. Lesando su Beibel di nobo ku mas empeño, espesialmente den e karta na e Romanonan, einan apòstel Pablo a lag’é rekonosé ku no por fòrsa Dios Su bondat dor di ‘obranan di lei’, pero e ta bini dor di fe (Romanonan 4:1-5). El a deskubrí di nobo ku hustisia ta un akto gratis ku un Dios di amor ta duna na hende, ku tin komo base e morto ekspiatorio di Kristu. Konfesando su fe den Hesus, hende ta wòrdu deklará komo no-kulpabel, i su pikánan ta keda kitá dor di Kristu Su sakrifisio.

Salbá i pekaminoso

Lutero, i Kalvino tambe, a hala un liña skèrpi entre loke Dios ta hasi pa hende, i loke hende ta hasi pa Dios. Eevangelio ta drei 100% rònt di loke Dios ta hasi pa hende pa deshasí di e konsekuensianan di piká. Hende mes no por yuda ku nada na esei. Nada den kreashon por salba su mes, tampoko dor di kumpli estriktamente ku e obranan di lei. Ta Dios so den Kristu ta salba.

Tur loke hende duna komo kontesta positivo ta keda motivá dor di amor pa Dios, pero semper e ta i ta keda defektuoso. Pa e motibu ei Lutero i Kalvino a tene e kontesta aki di bon obranan estriktamente alehá for di hustifikashon, i el a haña un nòmber apart: ‘santifikashon’. Segun Lutero hende ta a la bes kompletamente librá i tòg toká dor di piká; santidat akinan riba tera ta algu inalkansabel.
E pregunta ta keda: nos ta aseptá komo Atventista e tradukshon aki di e evangelio?

Bashi den pensamentu

E movementu Atventista a krese for di un ‘tou chiki’ rònt di añanan 1850 te bira un komunidat di fe ku mas di binti mion miembro. Ku un kresementu asina nos no por isolá nos mes; e preguntanan tokante laso ku kreyentenan kristian di otro denominashon lo keda bini, tantu for di paden komo di pafó. Atventistanan ta mira e reformadornan di siglo djesseis komo antepasadonan spiritual, siguramente den nan aktitut krítiko pa ku ‘iglesia mama’ di Roma, pero nos no ta aseptá tur kos ku e reformadornan tabata siña.

Bisá den forma mas fuerte: atventismo ta sigui ku Reforma, nos ta yena e burakunan ku ta habrí ainda. Un bashi den e forma di pensa di e reformadornan a bira asta un tema skèrpi: restourá honor di e Sabat. Pero riba su mes, sabat no ta e evangelio; sabat ta kompletamen-te konektá ku e lei. Nos mester mira anto na e parti prinsipal di e mensahe di Reforma, anto evaluá esaki kuidadosamente.

Ban tuma komo ehèmpel dos okashon den nos historia kaminda nos a wòrdu ‘fòrsá’pa analisá nos relashon ku e siñansa Reformatorio: e Konferensia General di 1888 i e krisis rondó di Robert Brinsmead. Na tur dos e momentunan históriko aki nos tabata papia komo simpatisantenan di Reforma, i tòg nò. En realidat nos tabata papia mas di e konsekuensia-nan di e siñansa reformatorio pa ku nos punto di bista riba e mandamentu di sabat, enfatisá ku e pregunta: tin mérito den warda e sabat? Mirando e pensamentu: ‘esun ku faya den ún mandamentu, ta faya ku tur…’ (Mira Santiago 2:10), un hende ku konsientemente ta kibrando e mandamentu di Sabat por wòrdu salbá?

Pasa kòrtiku den bògt

Tabata i no ta inusual (den gruponan ku tin biaha ta dal bògt hopi kòrtiku) tende ku kreyentenan desobedesido no por konta ku salbashon; pa ta un kristian di bèrdat ta algu hopi serio. Algun di nos ta kere ku e reformadornan a bira lomba pa e mandamentu di deskansá riba sabat, dor ku nan a enfatisa e mandamentu, ku ta enserá tur otro, ‘e mandamentu di amor’ dor di kual kada kristian lo wordu di test. Ku den parti patras di nan kabes e pensamentu ku e kumplimentu literal di henter e Torah a keda anulá dor di e Konsilio di Jerusalem (mira Echonan 15). Kon e promé atventistanan tabata tuma e punto di bista aki 130 añanan pasá?

Henter e lei

Pa kuminsa, Lutero tabata trese dilanti den su komentario riba e karta di Galationan, é mandamentu’ komo henter e lei, e Torah kompletu (Galationan 5:14). El a konkluí ku e outoridat di henter e lei a keda kumplí dor di Kristu (Galationan 3:24-26).

Atventistanan a mira for di padilanti ku ora ku henter e lei pèrdè su outoridat hurídiko, lo ta difísil defendé valides di e mandamentu di Sabat. E solushon tabata pa dividí e leinan di Moses den leinan moral, seremonial i sivil. Si algu di outoridat legal a kai afó, esei lo tabata e leinan seremonial—asina nos tabata bisa. Valides di e dies mandamentunan a keda e ora ei intakto i ku esei e mandamentu di Sabat tambe.

Vishon

Na 1854 a bini un debate pisá entre e atventistanan prominente J.H. Waggoner i S. Pierce tokante loke e ‘lei’ den Galationan ta referí na dje. Pierce tabata para ariba ku e tabata kemen solamente e lei seremonial ku no tabata vigente mas, pero Waggoner tabata di opinion ku e tabata referí tambe na e lei di dies mandamentunan—ku tur konsekuensia pa nos punto di bista di e Sabat. E rumannan no por a keda kla ku e asuntu, i Dios a duna Ellen White un vishon, kaminda e ta mira kla ku Pablo den Galationan tabata referí solamente na e lei seremonial, i no e dies mandamentunan. Dor di esei, Lutero i gran parti di su splikashon di e evangelio, a keda demostrá di no tin rason.

Mésun kuestion

Na 1888 mes un kuestion a bolbe bin dilanti, i awor na e seshon di Konferensia General. E. J. Waggoner (yu hòmber di J. H. Waggoner) a ekspresá un punto di bista di e evangelio ku tabata parse esun di Lutero. E tabata sostené Lutero su punto di bista di henter e lei den Galationan. E biaha aki Ellen White no a desaprobá e splikashon di Galationan, pa gran konsternashon di hopi lider di iglesia. Mas despues Uriah Smith, ku tabata un atventista di hopi outoridat den e tempu ei, a manda Ellen White un karta kaminda el a tira na su kara ku el a aseptá sin presentá ningun argumentu e buèlta den e asuntu aki, kaminda el a anulá loke el a mira den un vishon.

Un poko tempu mas despues Ellen White a skirbi den Review and Herald e palabranan hopi sitá aki: ‘E hustisia ku nos ta wòrdu hustifiká kune ta atribui; e hustisia ku nos ta wòrdu santifiká kuné ta wòrdu duná na nos. Esun promé ta nos derecho riba shelu, esun di dos ta nos kapasidat’ (4 yüni 1895). Akinan e ta skùif hustifikashon i santifikashon den otro, i ta pone esun dependé di e otro. Lutero i Kalvino nunka lo a formulá esaki di e forma aki. E pregunta ta keda semper den laria: Ta ki ora nos ta alkansá anto ku nos bida santu sufisiente kapasidat pa fiha nos hustifikashon? Esaki a wòrdu diskutí fuertemente na un otro okashon.

Obediensia perfekto

E Oustraliano Robert Brinsmead a buska entre 1959 i 1970, den forma no reprodusibel, strañu i deskonosí, pa deskubri e forma di obediensia perfekto den fin di tempu. Meskos ku Lutero, Brinsmead tambe tabata frustrá dor di piká, ku tabata kontaminá tur su bon intenshonnan. Si esei tabata konta kaba den bida diario, kon lo ta anto den tempu di fin, ora ku Hesus sali for di e lugá santísimo (i stòp ku Su trabou di Mediador) pa hasi e biahe largu pa bin tera bèk. Durante henter e tempu ei Dios Su yunan lo wòrdu ataká i pèrsiguí (mira E Gran Konflikto, kapítulo 39). Sin un Mediador, ta esei tabata segun Brinsmead e punto. Ningun hende tin mag di faya mas; esun ku peka e ora ei, lo ta pèrdí. Ademas, e último konflikto lo ta tokante rekonose-mentu universal di e Sabat.

Ekstremista

Brinsmead tabata un radikalista i un ekstremista hopi karismátiko i honrado. Su estudio teológiko tabata sentra rondó di e periodo djis promé ku Kristu Su benida. Den e periodo ei hende lo mester keda ‘perfekto’, i no por alkansá perfekshon dor di bon obranan òf dor di warda Sabat estriktamente. Asina tabatin ún solushon so: perfekshon mester ta un don (regalu) tambe di Dios (meskos ku hustifikashon tabata). Tur e lucha, tur e kansamentu di kurpa, tur e obranan humano lo no trese perfekshon. Brinsmead a ofresé un deskubrimentu tremendo pa biba perfekto, sin un Mediador, den tempu di fin. Pero e rumannan na kabes a deskualifiká e solushon aki komo algu anti-perfekshonista, mira for di punto di bista di hende, i pa e motibu ei, e no tabata algu atventista. Segun nan, no ta Dios mester duna algu komo regalu, ta e kreyente mester presta!

Eskoho di palabra i kontenido

Brinsmead tabatin mester di 10 aña pa revisá su mes teorianan, i el a esforsa su mes. Despues di e 10 añanan ei, el a kambia di direkshon. Na aña 1971 el a bai dediká su mes pa studia e evangelio di Lutero i Kalvino, i a yega na e konklushon ku atventismo di bèrdat a manehá e palabranan usá dor di e reformadornan, pero nan no a usa e kontenido adishonal ku e tabatin. Mes radikal ku e tabata den su promé periodo, asina radikal el a bira tambe den su di dos opinion. No tin nodi bisa mes ku Brinsmead, despues ku el a asepta e puntonan di bista di Lutero i Kalvino tokante e evangelio i e lei, a lo largo e no tabata mira ta nesesario mas pa e keda warda e sabat.

E evangelio romano

Pero tabatin algu otro ku a hisa kabes durante ‘e segundo periodo’ di Brinsmead. El a konstatá ku den tempu di fin, ‘hustifikashon di hende’ ta desviá pa e ‘hustifikashon di Dios’. Den e evangelio tur kos ta drei rònt di e salbashon di hende, pero ta parse ku tur kos den nos siñansa di e tempu di fin di historia di salbashon ta drei rònt di e salbashon di Dios i Su lei. E berdadero remanente, ke men nos, lo demostrá e ora ei ku por warda Dios Su lei perfektamente. Nos lo desenmaskará Satanas su mentira ku no por warda Dios Su lei. I esaki tabata segun Brinsmead nèt kontrali na e evangelio ku e reformadornan a re-deskubrí. Pensa: Si hende por warda Dios Su lei perfektamente den tempu di fin, kiko ta stroba nan di hasi esei tur e siglonan promé ku esei? Pakiko lo tin mester di Kristu, si bo por biba perfekto? Brinsmead a haña ku e punto di bista aki di e tempu di fin, ta e evangelio romano na lugá di protestantismo.

Despues di 500 aña di Reforma

Ta un husgamentu serio, no ta bèrdat? Pero e tin rason? Mirando bèk riba nos desaroyo ta kla pa mira ku atventistanan tin hopi apresio pa e desishon i akshon di e reformadornan. Pero nan manera di interpretá e evangelio i e lei ta parsialmente aseptá dor di nos. Den atventismo aktual por lesa tekstonan ku por parse Luterano, manera den lès kuater di e buki di lès di sabatskol, terser kuartal di 2017. Pero tin kantidat di bukinan for di un otro puntro di bista di iglesia ku ta presentá hustifikashon ‘pa medio di fe so’, i tòg ta dependé di un bida santifiká dor di wardamentu di lei.
Despues di 500 aña di Reforma nos no ta kla ku e asuntu…

E movementu di reforma

Ora nos papia di reforma den iglesia Atventista, nos ta referí na e movementu di reforma. Akinan e diskushon no ta trata hustifikashon dor di fe, pero di e relashon entre iglesia i estado.

Esun prinsipal den e konflikto ta Ludwig Conradi, ku tabata presidente for di 1901 di iglesia na Oropa. Su opinion personal di e relashon entre e Reinado Aleman i atventismo den tempu di guera ta e rason pa surgimentu di e movementu di reforma.

Atventistanan i armada

Conradi tabata un gobernante independiente, pa pone esaki den forma suave. Segun e, atventistanan por sirbi den armada di e Emperador, tambe riba dia di sabat. Sinembargo, e no tabata esun úniko ku tabatin e pensamentu aki; na ougùstùs 1914 ds. Schubert (presidente di iglesia Aleman) a skirbi den un karta na e minister di guera Aleman ku por pospon’é konsenshi personal di atventistanan den tempu di guera. I ku tur dia di siman nan lo por hasi aktividatnan di guera pa e patria.

Apart di esei na 1915 algun lidernan den iglesia Oropeo (Conradi, Schubert i Drinhaus) a manda un karta pa e staf general di armada di e emperador pa laga sabi ku atventistanan por duna servisio den tempu di guera, meskos ku ta spera di bon suidadanonan. E karta tabata tantu real komo tambe iresponsabel, komo den e dianan ei tabatin bastante atventista ku tabata nenga di karga arma/ òf di drenta den armada. A bin konsiderá e hendenan aki komo traidor di patria, ku por a trese komo resultado, ehekushon.

Reforma di iglesia

E kartanan aki a trese konsternashon den filanan atventista. E simia a keda sembrá pa reforma di iglesia. A bini un deklarashon di kuater presidente di union den iglesia Oropeo, kaminda nan ta bisa ku partisipashon na guera no tabata violashon di e di seis man-damentu, i ku servisio hasi riba sabat no tabata kibramentu di e di kuater mandamentu. Tur esaki a sosodé tras di lomba di iglesia mundial, i no a keda kla tampoko ku outoridat di ken a basa tur esakinan.

Komo reakshon riba esaki a bini un seftamentu den e iglesianan. Pa motibu di nan konsenshi a saka algun miembronan for di nan iglesia, i esakinan a bai organisá nan mes den un iglesia separá: Moveshon di Reforma di Iglesia Atventista di Shete Dia. E “Kongregashon Grandi’, manera nan tabata yama e Iglesia Atventista, tabata awor parti di Babilonia, anto nan mes a bira e iglesia remanente berdadero. Ya pa tempu ku iglesia mundial a kuminsá trata e asuntu aki, tabata muchu lat i e reforma a pasa pa otro paisnan tambe ku tabata pertenesé na e ‘enemigunan di reino di e Emperador’, manera Estados Unidos di Amérika i Oustralia. Einan tambe tabatin problema ku e asuntu di militarismo den tempu di guera, ounke na eskala menor. Asina por a sosodé ku dos sòldat atventista boluntario por a bin topa otro den kampo di bataya. Den e kaso ei tabata e prinsipionan di estado i no di iglesia tabata duna palabra desisivo.

Aguila

E movementu di reforma ta eksistí ainda, tambe na Hulanda, pasobra no a solushoná e problema. Kasi no tin diálogo entre e dos organisashonnan. Tin ku bisa esaki: a pone un webu den iglesia na aña 1915. Loke a sali for di e webu no tabata un palomba, pero un águila; den e armada Merikano awendia por haña miles di sòldat boluntario Atventista, mal armá.

Adventist.org is the official website of the Seventh-day Adventist church

Seventh-day Adventists are devoted to helping people understand the Bible to find freedom, healing, and hope in Jesus.