Dit artikel van ds. Reinder Bruinsma werd eerder gepubliceerd in Contact 3, een gratis uitgave van het ESDA-Instituut.
Op vrijdagmiddag verschilde het lesrooster van de gecombineerde vierde, vijfde en zesde klas van onze Noord-Hollandse dorpsschool nogal van de rest van de week: zingen, tekenen, voorlezen. Ik keek steevast vooral uit naar de laatste les van de middag, want de ‘meester’ van onze lagere school kon goed voorlezen. Ik herinner mij speciaal de spannende indianenverhalen over Winnetou van Karl-May. En het boek van Chr. E. Meijer, Seiners en Spionnen, dat in de Tweede Wereldoorlog op Walcheren speelde.
Latere generaties kinderen groeiden op met schrijvers als Annie M.G. Schmidt, Roald Dahl en Jan Terlouw. Van het populairste kinderboek van 2014, Superhelden.nl van Marcel van Driel, had ik nog nooit gehoord. Tienduizenden kinderen hebben er echter inmiddels van genoten.
Voorlezen
Kinderen houden van verhalen. Voorlezen voor het slapengaan was, en is, in de meeste gezinnen met kleine kinderen een belangrijk ritueel. Sprookjesboeken vinden nog steeds grif aftrek. En de ene na de andere kinderbijbel heeft christelijke gezinnen voorzien van verhalen uit de bijbelse geschiedenis. Zo blijven verhalen over Noach, Simson, Ruth, David, Maria, Jezus, Johannes en vele anderen kinderen altijd bij.
Maar verhalen behoren niet alleen tot het domein van kinderen en jeugd. Ook volwassenen van alle leeftijden houden van verhalen in allerlei vormen. Verhalen stimuleren onze fantasie. Sommigen houden vooral van ‘waar gebeurde’ verhalen. Voor anderen kan het verhaal niet fantastisch genoeg zijn. In veel verhalen ontdekken we iets van wie en wat we zijn, of graag zouden willen worden of wat we dolgraag zelf zouden willen beleven.
Het bijbelverhaal
Het meest fascinerende verhaal dat ooit op schrift werd gesteld is de Bijbel
Het meest fascinerende verhaal dat ooit op schrift werd gesteld, is het verhaal van de Bijbel. Heel wat mensen die wel eens in de Bijbel hebben gelezen, zullen het met die uitspraak niet direct eens zijn. Zij vinden de Bijbel misschien helemaal niet spannend. Er zijn stukken in de Bijbel die ze maar het liefst snel overslaan: ellenlange lijsten van families, bladzijde na bladzijde met wetten en regels en langdradige voorschriften over hoe alle tempelrituelen moesten verlopen. Ja, ze willen wel toegeven dat er mooie verhalen in de Bijbel te vinden zijn, vooral over Jezus, maar ze haken af als ze allerlei wrede en bloeddorstige verhalen tegenkomen. En ze weten niet wat ze moeten beginnen met sprekende dieren zoals de slang in het paradijs en de ezel van Bileam. Ze ontmoeten mannen en vrouwen in de Bijbel die ze bewonderen, maar ook intens gemene en slappe figuren.
Adviezen
Dit zijn feiten die je niet zomaar van tafel kunt vegen. Maar als u ook moeite mocht hebben met bijbellezen, dan heb ik een paar adviezen voor u.
- Besluit om de gehele Bijbel te lezen.
- Sla eventueel de stukken waar u zich niet doorheen kunt worstelen over maar probeer niet direct een oordeel te hebben over verhalen en voorschriften die u tegenstaan.
- Probeer te ontdekken wat de grote lijn is van de Bijbel. Probeer de Bijbel te lezen als het verhaal van God met de mensen.
Gods verhaal
De vraag die ons steevast op de lippen brandt als we een verhaal lezen is: Is het allemaal echt gebeurd? Die vraag is ook belangrijk als we Gods verhaal lezen. Maar let op: bijbelse geschiedenis is een heel bijzonder soort geschiedenis. De theologische vaklui spreken over ‘heilsgeschiedenis’. Het verhaal van God met de mensen speelt zich af tegen het decor van de gewone geschiedenis, maar dat decor mag nooit het verhaal worden.
Probeer de Bijbel te lezen als het verhaal van God met de mensen
Gods verhaal met de mensen begint als hij met de eerste mensen samen is in een volmaakt paradijs. Het eindigt als hij opnieuw in eigen persoon bij de mensen is in een volmaakte omgeving. God is er voor ons mensen. Dat loopt als een rode draad door de bijbelse geschiedenis heen: Ik ben jullie schepper. Ik blijf voor jullie zorgen. Ik trek me jullie lot aan. Ik geef jullie kracht om vol te houden. Bij mij is er verlossing, vrijheid, toekomst.
Ons verhaal
God heeft zijn verhaal, maar wij hebben allemaal ook ons eigen verhaal. Wij zijn de hoofdpersoon in ons verhaal, maar allerlei andere mensen spelen een al dan niet belangrijke rol in het plot van ons verhaal. De meesten van ons vertellen graag ons verhaal aan anderen en over het algemeen zijn wij zelf ook nieuwsgierig naar het verhaal van de mensen met wie we in contact komen. En vaak blijkt ons verhaal allerlei raakvlakken te hebben met de verhalen van veel andere mensen.
Gods verhaal en ons verhaal hebben ook veel met elkaar te maken. Als u gaat begrijpen waar het in Gods verhaal over gaat, ontdekt u dat het ook over u gaat. God is niet zomaar God in het algemeen, maar hij is uw God. En uw verhaal wordt pas spannend als God daarin voorkomt.
Perspectief
Uw verhaal moet samenvloeien met Gods verhaal. U moet op het punt komen dat u kunt zeggen: ‘Ja, ik ben van God afhankelijk. Ik heb zijn zorg nodig. En ik wil een rol spelen in zijn verhaal.’ Als dat gebeurt, ervaart u op een gegeven moment dat u kracht van hem krijgt en dat uw levensverhaal perspectief krijgt.
Het verhaal van God is niet zomaar een verhaaltje. Het is geen sprookje. Het is het verhaal van alle eeuwen. En het is uw verhaal!
